«Μέρες δίχως τέλος» Σεμπάστιαν Μπάρι (Ικαρος)

Πόσο ριζοσπαστικός συγγραφέας μπορεί να είναι κάποιος και με ποιο τρόπο. Τελειώνοντας το μυθιστόρημα του Μπάρι , ήξερα ο,τι είχα διαβάσει ένα βιβλίο που ανατρέπει τις μανιέρες, θίγοντας όχι στις άκρες των δαχτύλων, αλλά βυθιζόμενο , θέματα ταμπού για εποχές ηρωικές, βάρβαρες, ανδρικές. Εποχές συνυφασμένες με την γέννηση του σύγχρονου Αμερικάνικου Έθνους.

Το βιβλίο ξεκινά με την ιστορία δύο εγκαταλελειμμένων παιδιών, προσφυγόπουλων για να χρησιμοποιήσω τις εκφράσεις του συρμού της εποχής. Ο ένας από την Ιρλανδία της πείνας και του λοιμού θα γνωρίσει τον άλλο, κρυμμένοι πίσω από ένα θάμνο. Εκεί θα αναπτυχθεί μια αγάπη για την ζωή, με τον ένα σύντροφο του άλλου. Πρώτη δουλειά τους, να αντικαθιστούν τις λιγοστές γυναίκες στα σαλούν της Δύσης, των χρυσορυχείων και να αποσπούν με χαμόγελα και χορό το δύσκολα κερδισμένο χρυσάφι αυτών των ανδρών. Η ενηλικίωση θα τους βρει να κατατάσσονται στο Αμερικανικό ιππικό και να γνωρίζουν, αυτό που έκανε τις Ηνωμένες πολιτείες μεγάλες και τους Αμερικάνους μικρούς, την εξόντωση των ιθαγενών , με συμφωνίες που σιγά σιγά τους εξεδίωξαν από τα πατρογονικά εδάφη, τους ώθησαν στην αντίσταση και τελικά στην φυσική εξόντωση ή τον εγκλεισμό σε άθλιους καταυλισμούς.

Ο Μπάρι δεν τσουβαλιάζει τους πάντες ως εγκληματίες πολέμου, αντίθετα δείχνει ότι όπως σε κάθε πόλεμο, υπάρχουν σκεπτόμενοι και από τις δυο πλευρές, αλλά δείχνει και την σκληρή πραγματικότητα, την αδυναμία των μονάδων να αλλάξουν τις συνθήκες, όταν αυτές κινούνται από τα συμφέροντα που εκπροσωπεί το κέρδος. Εδώ η ιστορία αποκτά μια τροπή διαφορετική, καθώς με λεπτεπίλεπτο τρόπο, αναγνωρίζουμε πια τους δύο συντρόφους σαν εραστές, αλλά ταυτόχρονα και ως σκεπτόμενους ανθρώπους που καταφέρνουν να γλυτώσουν ένα μικρό κορίτσι Ινδιάνα από βέβαιη σφαγή, τολμώντας αυτός που αποτελεί το «θηλυκό» μέλος του ζευγαριού, να σκοτώσει τον αιμοδιψή συνάδελφο του που την έχει προς εκτέλεση.

Η απόλυση τους από το στράτευμα και η μετακίνηση τους θα δημιουργήσει μια ιδιόρρυθμη οικογένεια, σε μια συντηρητική ανδροκρατούμενη δύση. Μια οικογένεια που θα βρει στήριξη και προστασία από περιθωριακούς και μαύρους, αλλά θα λειτουργήσει με βάση την πανανθρώπινη αξία της αγάπης. Ταυτόχρονα θα απελευθερώσει τον άνδρα/γυναίκα, που θα αποδεχθεί την ταυτότητα του, κυκλοφορώντας ως γυναίκα, πράγμα με το οποίο και αισθάνεται άνετα, ενώ έτσι θα το αποδεχτεί και η μικρή Ινδιάνα, ως μητέρα.

Ο αδελφοκτόνος εμφύλιος και η πίστη τους στον αξιωματικό που τους έσωσε στον πόλεμο των Ινδιάνων ,θα τους υποχρεώσει να ξαναπάρουν τα όπλα και να εμπλακούν στον παραλογισμό που είναι κάθε εμφύλιος. Δίχως αντιπολεμικές κορώνες, ο Μπάρι σκιαγραφεί τις μέρες πριν τον θάνατο , χιλιάδων νέων Αμερικάνων, μεταναστών κυρίως, Ιρλανδών εναντίων Ιρλανδών , με την ελπίδα του δικαιώματος για ένα κομμάτι γης και μιας καλύτερης ζωής. Νέοι άνθρωποι βορά στα κανόνια του Βιομηχανικού Βορά και της αδυναμίας του, να συναναστραφεί με πολιτικούς όρους τον αγροτικό Νότο και να αναστρέψει τις προκαταλήψεις του με πολιτικά μέσα. Η εμφύλια σύγκρουση, θα τους βρει ζωντανούς, να συναντάνε την μικρή κόρη τους, σε ένα επικίνδυνο ταξίδι προς το Νότο, για να επανενωθούν με ένα πρώην σύντροφο στο χωράφι του. Μία νέα λειτουργική οικογένεια με τον φιλελεύθερο Νότιο, τους απελεύθερους πρώην σκλάβους του και το ομόφυλο ζευγάρι και την Ινδιάνα κόρη του, θα δημιουργήσει ένα δημιουργικό πυρήνα, που θα κάνει την γη να αναγεννηθεί. Δεν θα λείψουν οι συγκρούσεις, με Νότιους λιποτάκτες, αλλά το τέλος είναι πάντα το παρελθόν που ζητά το τίμημα του.

Ο Αμερικανικός στρατός σε μια ένδειξη παρανοϊκής γραφειοκρατίας,, θα ανακινήσει τον θανάτου του συναδέλφου τους στην επίθεση στο Ινδιάνικο χωρίο, χρόνια πριν και θα επαναφέρει την γυναίκα- άνδρα στον αρχικό της ρόλο μπροστά στο στρατοδικείο. Εκεί παλαιά μυστικά και άνθρωποι από το παρελθόν θα αποκαλυφθούν καθώς και θα ανατρέψουν καταστάσεις , για να οδηγήσουν σε ένα τέλος απρόβλεπτο, όπως και όλη η θεματική του βιβλίου.

Ο Μπάρι με αυτό το βιβλίο, αποτολμά μια αλληγορία για τις επεμβάσεις των Η.Π.Α , την αποδοχή της διαφορετικότητας, τις φυλετικές διακρίσεις, τον εμφύλιο που βίωσαν οι Η.Π.Α αλλά βιώνουν ακόμη και σήμερα στις πόλεις, με ευθύνη όλων και τέλος την ανάγκη για φωτεινά μυαλά, που αποδέχονται τα λάθη τους και από θέσεις ισχύος θυσιάζουν το προσωπικό τους συμφέρον προς όφελος της κοινότητας, ενώ την ίδια στιγμή μιλά χωρίς να ωραιοποιεί, όπως τα γουέστερν του Φορντ, για το πως πραγματικά χτίστηκε η Δύση. Ένα πολυεπίπεδο μυθιστόρημα, αλληγορικό αλλά ταυτόχρονα βαθιά ανθρώπινο και ρομαντικό, που αξίζει τον χρόνο σας , είτε το συνδέσετε με το σήμερα, είτε το αφήσετε να εκτυλιχθεί σαν μυθιστόρημα εποχής, που όμως , τολμά και πραγματεύεται η ζωή όσων διάλεξαν λόγω διαφορετικότητας, να ζήσουν μακριά από τα φώτα, αλλά να ζήσουν και μάλιστα ευτυχισμένοι.

Ευφυές, δυνατό, ανθρώπινο, ισοπεδώνει τις προκαταλήψεις και δίνει φωτεινά παραδείγματα ήθους κι αγάπης ακόμη και όταν το μόνο που υπάρχει γύρω μας είναι η ομίχλη από την πυρίτιδα των όπλων.