«Τα αγόρια του Νίκελ» Colson Whitehead (Ικαρος)

Μοντέρνα Αμερικάνικη λογοτεχνία από έναν μαύρο συγγραφέα με άποψη. Ο CW χρησιμοποιεί την ιστορία ενός εφήβου που από μια «κακιά» στιγμή, από μια άτυχη επιλογή, οδηγείται αντί για τα θερινά μαθήματα λογοτεχνίας του τοπικού κολεγίου σε μια πολιτεία του Νότου, στο αναμορφωτήριο/σχολείο Νίκελ. Η ιστορία ξεκινά και τελειώνει με μία αναδρομή, στο χθες με τα μάτια του σήμερα. Με απλή γραμμική αφηγηματική γραφή, ο Whithead μας εισάγει στην ζωή του μικρού Έλγουντ, τα όνειρα και την ωρίμανση του, καθώς με την είσοδο του στην εφηβεία ο αγώνας ενάντια στον φυλετικό διαχωρισμό γίνεται βίωμα στη γενιά του. Συμπαραστάτης του και σιωπηλή φωνή του παρελθόντος του φόβου και των φυλετικών διακρίσεων η γιαγιά του. Προστάτης άγγελος και ταυτόχρονα δεσμοφύλακας, ενός αγοριού, που βλέπει την επερχόμενη είσοδο του στο κολέγιο, σαν άνεμο ελευθερίας και οδό διαφυγής από το οικογενειακό περιβάλλον. Ένα αγόρι, πρόθυμο, συντεταγμένο, με αγάπη στα κόμικ, τη ζωή αλλά και στην αρχή της συνειδητοποίησης με άρμα ένα άλμπουμ με ηχογραφημένες ομιλίες του Μ.Λουθερ Κινγκ, που πυρπολούν την καρδιά του και ατσαλώνουν την θέληση του για ένα καλύτερο κόσμο.

Ένα τυχαίο γεγονός, θα τον οδηγήσει στο αναμορφωτήριο Νικελ. Εκεί που ο νόμος είναι λευκοί και μαύροι επιτηρητές ,επόπτες και ενώ επιφανειακά θυμίζει μια ήπια εκδοχή αναμορφωτηρίου, περισσότερο ένα σχολείο με συνοδεία εργασιών στις εγκαταστάσεις του σχολείου, κτήματα, τυπογραφείο κτλπ, στην πραγματικότητα, είναι μια συμπυκνωμένη μικρογραφία της διαφθοράς των σωφρονιστικών μηχανισμών των Η.Π.Α. Η αποθήκη του είναι χώρος ξυλοδαρμών όταν οι επιτηρητές, αποφασίσουν απείθεια ή σεξουαλικής κακοποίησης. Οι κλίκες ανάμεσα στους τροφίμους και ο διαχωρισμός ανάμεσα στα μικρά και τα μεγαλύτερα παιδιά, είναι όλα στο ίδιο χρώμα, γκρίζο. Αυτό που προκύπτει από το ανακάτεμα των μαύρων και λευκών τροφίμων, που η τύχη τους είναι κοινή, όταν δεν ακούσουν/υπακούσουν τη φωνή του επόπτη –Κυρίου. Ο Έλγουντ προσαρμόζεται, με τα λόγια του Μ.Λ.Κινγκ να αντηχούν στα αυτιά του. «Ρίξτε μας στη φυλακή και θα σας αγαπάμε πάλι»» Η αγάπη είναι το όπλο του, αλλά οι σφαίρες φαίνεται να είναι χωρίς μολύβι. Μαζί με τον φίλο του Τέρνερ, βιώνουν ένα κόσμο, που η ηθική αναδιαμορφώνεται από τους επόπτες, με την χρήση τους για εργασίες εκτός αναμορφωτηρίου και την πώληση των προμηθειών σε «καλούς» καταστηματάρχες. Βία, καταπίεση αλλά και μικρές σχολικές ιστορίες σε έναν τόπο ξεχασμένο από Θεό και ανθρώπους. Μια μικρή Αμερική, που το Κράτος με τη μορφή των εποπτών αν και διαχωρίζει λευκά και μαύρα αγόρια, τρομοκρατεί εξίσου όλες τις ομάδες, με γνώμονα την διατήρηση της ηρεμίας και της εξουσίας, κρύβοντας την υπέρβαση της εξουσίας, με νυκτερινές επιδρομές και για σοβαρές περιπτώσεις εξαφανίσεις των «ταραχοποιών

Είναι η φλόγα των 60ς ,της γενιάς του αγώνα κατά των φυλετικών διακρίσεων, που καίει στην καρδία του Έλγουντ, μαζί με την ελπίδα να εκτίσει την ποινή του και να επιστρέψει στον κανονικό κόσμο. Είναι όμως και οι ισορροπίες στο Νίκελ, που δεν επιτρέπουν πάντα να γίνει αυτό που ελπίζει. Η παράνοια της φυλετικής διάκρισης που ο Whithead σχολιάζει εύστοχα μέσα από το βιβλίο του, όσο και της κρατικής βίας απέναντι στις ασθενέστερες τάξεις φαίνεται στον Μεξικανό τρόφιμο, που είναι πολύ λευκός για τους μαύρους και πολύ μελαμψός για τους λευκούς. Τα κλειδιά κρατιούνται σε δερμάτινες ζώνες με βαριές αγκράφες, που λύνονται μόνο για να κακοποιήσουν κάποιοι εκ των φυλάκων νεαρά αγόρια, με τα ουρλιαχτά να χάνονται στον θόρυβο μεγάλων επαγγελματικών ανεμιστήρων. Ο Έλγουντ χρησιμοποιεί σαν άλλος Κινγκ, την μόρφωση και την ευφυΐα του για να δώσει ένα χτύπημα στο σαθρό σύστημα του Νικελ, με ευκαιρεία μια επίσκεψη επιθεωρητών της πολιτείας. Ένα υπολογισμένο χτύπημα, με τα ίδια τα μέσα που σου δίνει το σύστημα .όπως όμως και στις ΗΠΑ του 2021, το σύστημα έχει τις δικες του οδούς διαφυγής και παράκαμψης, που θα τον οδηγήσουν στην τιμωρία και την απόδραση. Στο σήμερα, ένας αλλαγμένος Έλγουντ, μαζί με άλλους επιζώντες «αποφοίτους» θα μας γυρίσει στο παλιό σχολείο και τους δεσμώτες του, δίνοντας ένα οριστικό τέλος σε μια ιστορία, που αναπαράγεται από τη δεκαετία του 1920 ως σήμερα, με ζοφερές παραλλαγές.

Η παθογένεια των ΗΠΑ και το υπόβαθρο των φυλετικών διακρίσεων, μαζί με τον στρουθοκαμηλισμό στο πραγματικό πρόβλημα, τις κοινωνικές και φυλετικές ανισότητες και την ασυδοσία του κράτους, γίνονται θέματα σχολιασμού από τον Colson Whithead μέσα από το Νίκελ. Ἐνα μυθιστόρημα για την δεκαετία του 60, επίκαιρο όσο ποτέ στην δεκαετία του 2020 , που τέμνει βαθιά την Αμερικάνικη κοινωνία και το σύστημα εφαρμογής απονομής της δικαιοσύνης και τις παθογένειες του, δίνοντας την απάντηση γιατί τίποτα δεν άλλαξε. Γιατί δεν αρκεί ένας Ἐλγουντ να γκρεμίσει ένα σαθρό οικοδόμημα, που βασίζεται στην βία ,την ασυδοσία και τη διαφθορά, με συμμέτοχους όλων των χρωμάτων ,που τους ενώνει η στολή και η εξουσία.

Λιτό δυναμικό και άγριο το ¨Τα αγόρια του Νικελ» είναι ένα μυθιστόρημα, δυνατό σαν γροθιά στο στομάχι. Φλογα που φωτίζει το αέναο σκοτάδι της εξουσίας που δεν κοιτά φυλές και χρώμα, αλλά εξουσιαστές και εξουσιαζόμενους. Διαβάζεται απνευστί και συζητιέται για μέρες.