«Το παλιοκόριτσο» Μαριο Βάργκας Λιόσα (Καστανιώτης)

Υπάρχουν πολλά βιβλία με θέμα για τον έρωτα. Μυθιστορήματα, σονέτα, έπη, λίγα όμως έχουν την αίσθηση, ότι ο πρωταγωνιστής είναι ηρωικότερος του αντικειμένου του πόθου του. Ο Λιόσα ρεαλιστικά μιλώντας, αποκαθηλώνει την μούσα, το αντικείμενο του πόθου και μετατρέπει τον «ήρωα» Ρικάρτνο σε επίκεντρο μιας ιστορίας, κατάχρησης και απόλυτου έρωτα.

Αν είστε της ψυχαναλυτικής σχολής, που θέλει πίσω από τα πάντα να υπάρχει ένα πρόβλημα, ακόμη και αν είναι απλά ο τρόπος που ζούμε, γιατί χρειάζεται και να ζούμε ο Λιόσα έγραψε το τέλειο βιβλίο για να σας εκνευρίσει. Αν όμως είστε της σχολής Neil Young “better to burn out than to fade away”, , της σχολής Coverdale κτλπ ή στο πιο λαϊκό Καρας, Χριστοδουλόπουλος ή στο πιο κλασικό Βέρντι, Πουτσίνι ο Λιόσα θα σας μιλήσει μέχρι τα πιο σκοτεινά βάθη της καρδιάς σας, εκεί που φυλάσσονται απογοητεύσεις ύψιστου βαθμού.

Η ιστορία συνοπτικά ξεκινά με έναν άνευρο, άοσμο νεαρό, ένα σπασίκλα στη Λίμα που ερωτεύεται μια κοπέλα. Η ζωή της ηρωίδας θα αποδειχτεί οτι βασίζεται στις εναλλαγές ρόλων και το ψέμα. Η πρώτη απογοήτευση όταν αποκαλυφθεί δεν είναι από τη Χιλή, θα τον σημαδέψει , ως ο ανεκπλήρωτος εφηβικός έρωτας.. Η επόμενη συνάντηση στο Παρίσι, ενώ το αντάρτικο στο Περού έχει αρχίσει να κάνει αισθητή την εμφάνιση του, θα τον περάσει στην φάση της ενηλικίωσης. Η εξαφανισμένη έφηβη, το «παλιοκόριτσο» θα επιστρέψει ως εν δυνάμει επαναστάτρια ,που ακόμη μια φορά θα επιλέξει την Κούβα και τους κομαντάντε ,από τον ήρωα, που έχει επιλέξει το δρόμο του μεταφραστή σε συνέδρια, εκδηλώσεις, κτλπ.

Η ηρωίδα θα επιστρέψει και θα συνεχίσει να απομυζεί ηθικά, σωματικά τον ευαίσθητο και παθιασμένα ερωτευμένο Ρικάρντο. Αλλάζοντας ονόματα συζύγους και συμπεριφορές, θα μετακινηθεί από το Παρίσι, στο Λονδίνο και στη Ανατολή. Ο ήρωας μας, θα δοκιμάσει να την ξεχάσει, θα απορρίψει την ανθρώπινη φύση του και θα επικεντρωθεί στη δουλειά, θέλοντας να ξορκίσει τον μοναδικό έρωτα της ζωής του. Θα δοκιμάσει σχέσεις, αλλά θα καταλάβει ότι το λάθος του είναι ότι έχει γνωρίσει(?) τον έρωτα της ζωής του.

Ο χρόνος θα περάσει και θα συναντηθεί μαζί του ξανά, με κορυφαία την ισοπεδωτικού ψυχολογικά συνάντηση στο Τόκιο, όταν Γιακούζα και βίτσια θα τον καταρρακώσουν και θα τον κάνουν να χωθείς την πιο βαθιά τρύπα, εκεί που τα συναισθήματα χτυπάν στους τοίχους του λαγουμιού και επιστρέφουν στον άντρα που θέλει να προχωρήσει με τα κομμάτια του, διάσπαρτα όπου έχει περάσει το «παλιοκόριτσο».

Μια συνάντηση ακόμη στο Παρίσι, θα κάνει τον Ρικάρντο, να αναθεωρήσει, γιατί ο έρωτας του είναι δυνατότερος από τις αναστολές που θέτει ο ίδιος, όπως και κάθε μεγάλος, αυτοκτονικός έρωτας. Θα ζήσουν μια «φυσιολογική» ζωή, με μια γυναίκα, τυραννισμένη. Το παρελθόν της θα αποκαλυφθεί μέσα από υπερβάσεις και έρευνες του Ρικάρντο, που θα την βοηθήσει να αναρρώσει από τος φοβίες της και αυτή με τη σειρά της θα χαρίσει την επικοινωνία σε ένα μικρό αγόρι, γιο της πιο στενά συνδεδεμένη με τον Ρικάρντο οικογένειας φίλων, δείχνοντας ένα άλλο πρόσωπο, ελάχιστα εγωκεντρικό, μια αντίφαση σε σχέση με την ως τότε εικόνα της.

Όμως ο έρωτας είναι βασανιστήριο και οι παλιές συνήθειες δεν ξεχνιούνται. Η εγκατάλειψη του Ρικάρντο, με στόχο την καλύτερη ζωή, θα είναι γεγονός ακόμη μια φορά και ο μεταφραστής, θα χαθεί στη λήθη της λησμονιάς, που αρνείται να τον ηρεμήσει, σε άλλες αγκαλιές που θα απεμπολήσει τόσο εύκολα, όσο τις γνωρίζει και σε μια ζωή συμβατική ,φτωχική αφού θα τον έχει απομυζήσει με κάθε τρόπο αλλά πριν και πάνω από όλα σε μια συναισθηματική έρημο.

Έρωτας είναι η υπέρβαση έρωτας είναι σε κάθε όχι που έχεις πει, να λες ναι, όταν έρθει ο άνθρωπος σου κοντά σου ακόμη και αν η μετάνοια του είναι λόγω ανάγκης. Ο έρωτας εμπεριέχει τον εμπαιγμό, την απάτη αλλά και την απόλυτη αφοσίωση, δίχως να εξετάζεις τα κίνητρα του εραστή σου, όταν για εσένα ο μικρός φτερωτός θεός, έχει διαγράψει την πορεία σου. Η τελευταία συνάντηση τους, θα έχει τον χαρακτήρα του απολογισμού και οριστικού αποχωρισμού, όμως θα είναι και το πιο όμορφο κομμάτι μιας ερωτικής ιστορίας που δεν ήταν ποτέ για αδύναμους ανθρώπους. Στο τέλος του ταξιδιού ,οι μάσκες πέφτουν και το πεπρωμένο αναγνωρίζει τις καλές στιγμές, γιατί αυτές είναι το υλικό του έρωτα. Ματαιώσεις, απογοητεύσεις, φυγές, δάκρυα, όλα γίνανε ένα τίποτα μπροστά στο τέλος…

Ο Λιόσα συγκλονίζει με μια ιστορία της διπλανής πόρτας, μια ιστορία για εφήβους που κυνηγούν το όνειρο ακόμη και όταν αποδεικνύεται εφιάλτης, μια ιστορία για το άλμα πίστης που απαιτεί, που είναι ο έρωτας. Για τις απογοητεύσεις που κρύβει και για την αξία αυτής της στιγμής που πραγματώνεται, όταν σε πείσμα των καιρών και της αντιξοότητας, όλα βρίσκονται σε εναρμόνιση…Ένα μεγάλο ερωτικό μυθιστόρημα, γεμάτο από τα αποκαΐδια μιας αγάπης που δεν κατάφερε να σβήσει ο χρόνος, η απόστασή, το ψέμα, αλλά την δυνάμωσαν μέχρι να έρθει το πλήρωμα του βιολογικού χρόνου. Απλά μαγευτικό.

«Επειδή πάντα ήθελες να γίνεις συγγραφέας και δεν τολμούσες. ….Τουλάχιστον παραδέξου πως σου έδωσα το θέμα για ένα μυθιστόρημα. Έτσι δεν είναι καλόπαιδο?»

Ακούγεται με παρέα την δισκογραφία των Whitesnake

Αφιερωμένο στην Δήμητρα Τσαπόγα, το αυθεντικό παλιοκόριτσο