Η ιστορία ενός στρατιώτη (1918-1922)Χρήστος Καραγιάννης (Επιμέλεια Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής)Κέδρος

Η ιστορία της Ελλάδας και της εδαφικής της επέκτασης, αλλά και της οδυνηρής της απόσχισης από τη Μικρά Ασία, μέσα από την ματιά, ενός απλού στρατιώτη. Δίχως πατριωτικές κορώνες, ο άνθρωπος στη δίνη του πολέμου, χωρίς περιθώρια κινήσεων, πέραν αυτών της επιβίωσης. Βιωματική περιγραφή, μίας πολυτάραχης εποχής, από έναν πραγματικό πρωταγωνιστή.

Η έλλειψη ρεαλιστικών μαρτυριών για τις μεγάλες εθνικές στιγμές, καθιστά τα απομνημονεύματα, είτε ο συγγραφέας λέγεται Μακρυγιάννης, είτε Μυριβήλης, είτε ο άσημος Καραγιάννης, δια χειρός (επιμέλεια) Δρακονταειδή, κάτι παραπάνω από σημαντικά. Το κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι, ουδέποτε απασχόλησαν τον πεζικάριο στη μάχη του Μαραθώνα, στις Πλαταιές, στην Ακροκόρινθο, τα τείχη της Βασιλεύουσας, το Μανιάκι, το Πέτα, το Μπιζάνι, το Κιλκίς-Λαχανά και το Σαγγάριο. Ακριβέστερα, όλοι είχαν κάποια άποψη για το πολιτικό γίγνεσθαι, αλλά στις δύσκολες Εθνικές ώρες, στο πεδίο της μάχης, οι μικροπολιτικές σκοπιμότητες, παραμερίζονταν για χάρη του κοινού καλού. Όπου αυτό δεν κατορθώθηκε, όπως εύλογα σχολιάζει και παρατηρεί ο Καραγιάννης, επήλθε η διάλυση και η καταστροφή, βλέπε Μικρά Ασία.

Στρατευμένος στο τέλος του πρώτου Παγκόσμιου πολέμου με την πλευρά της ΑΝΤΑΝΤ, πολεμά στο Μακεδονικό μέτωπο εναντίον των Βουλγάρων, γνωρίζοντας από πρώτο χέρι, τη στάση ανωτερότητας και τον σνομπισμό των Γάλλων (αξιωματικών κι στρατιωτών) απέναντι μας. Ο Καραγιάννης, προσπαθεί να είναι εντάξει στις υποχρεώσεις του και να επιβιώσει. Το τέλος του πολέμου θα τον βρει να συμμετέχει στην άτυχη Ελληνική επέμβαση στα πλαίσια της ευρύτερης συμμαχίας στην εκστρατεία κατά των Μπολσεβίκων στην Ουκρανία. Εκεί θα γνωρίσει το αβυσσαλέο μίσος των «Κόκκινων» για τη Δυτική επέμβαση αλλά και την ακραία (κάποιες φορές δικαιολογημένη) συμπεριφορά των μόνιμων αξιωματικών σε παραπτώματα πειθαρχίας, που δεν ήταν πάντα σημαντικά.

Η συμμετοχή του στην Μικρασιατική εκστρατεία, από τις πρώτες μέρες της ένδοξης αποβίβασης, μέχρι το δραματικό κομμάτι της εκστρατείας κατά της Άγκυρας, θα περιγράψει, όλα όσα τα επίσημα βιβλία της ιστορίας ξέχασαν. Το θρησκευτικό μίσος, τη σκληραγώγηση ανθρώπων, σωμάτων και ψυχών, σε έναν πόλεμο μεταξύ τακτικού στρατού αλλά και ατάκτων (Τσέτες, μουσουλμάνοι χωρικοί), την προσπάθειά του να διατηρήσει τον ανθρωπισμό του, όταν χρησιμοποιεί τον εκφοβισμό, αλλά σπάνια προβαίνει σε ακρότητες κατά του άμαχου πληθυσμού αλλά και των στρατιωτών του εχθρού. Ο ίδιος θα πάρει την ειδικότητα του αρτοποιού, που θα συμβάλλει εν μέρει στον να καταφέρει να επιζήσει, μιας εφιαλτικής υποχώρησης, που περιγράφει ζωντανά και με τα πιο μελανά χρώματα. Αυτά του επιζήσαντα, δίχως μονάδα, με το μέτωπο να καταρρέει και τους Τούρκους, να εκτελούν, ένστολοι και πολίτες, όποιον πέσει στα χέρια τους, στα πλαίσια του περίφημου Οθωμανικού δίκαιου.

Ο Καραγιάννης, θα καταλήξει στη Σμύρνη, για να μας περιγράψει τη ντροπή του «συνωστισμού», την απουσία κάθε οργανωμένης αρχής και την αισχρή συμπεριφορά των συμμαχικών πλοίων στο λιμάνι προς τους πρόσφυγες. Ο ίδιος θα επιβιβαστεί με τους τελευταίους, στρατιώτες σε ένα πλοίο που θα τον αφήσει στη Μυτιλήνη, όπου θα του πετάξουν στην κυριολεξία, μαζί με χιλιάδες άλλους το απολυτήριο από το μπαλκόνι του τοπικού διοικητηρίου. Θα δουλέψει και θα ζητιανέψει για τα ναύλα του, για να γυρίσει πρώτα στην Αθήνα και μετά στη γενέτειρα του έξω από τη Λιβαδειά.

Πρόκειται για ένα βιβλίο βαθιά ανθρώπινο και ενδεικτικό, για την ανάγκη του απλού ανθρώπου, να πιστέψει, χωρίς να θέλει, να προσφέρει, χωρίς υστεροβουλία στους μεγάλους σκοπούς, που τόσο εύκολα εκμεταλλεύθηκαν και επιβουλεύτηκαν με τη σειρά τους ο Βενιζέλος και ο Βασιλιάς. Ο Χρήστος Καραγιάννης, επιβίωσε και ευτυχώς επιβίωσε μαζί του αυτό το βιβλίο μαρτυριών, που ευτύχησε, να έχει την επιμέλεια του κ. Δρακονταειδή, ώστε να γίνει βατό στον μέσο αναγνώστη του σήμερα.

Μακριά από εμβατήρια, Θούριους, ανέμους αντίστασης και μεγαλοστομίες, αποδεικνύει έμπρακτα, τα πιο γνωστά πράγματα στον «καλοπερασάκια» Έλληνα της μεταπολίτευσης. Την αγριότητα του πολέμου, την έννοια της Εθνικής συνείδησης και υπακοής στους νόμους, που τόσο αιματηρά δίδαξαν οι Σπαρτιάτες του Λεωνίδα και ότι στην Ελλάδα, ο στρατιώτης, μορφωμένος ή όχι θα κάνει το καθήκον του. Αντίθετα οι μεγαλόβαθμοι αξιωματικοί και πολιτικοί, θα καπηλευτούν χωρίς οίκτο, τον μόχθο, το αίμα και την φιλοπατρία του.

Ένα βιβλίο για Έλληνες, χωρίς ίχνος σωβινισμού, αλλά με τη βαρύτητα της προσωπικής μαρτυρίας και της αυταπάρνησης, χωρίς πολιτικές / κομματικές υστεροβουλίες, ιδιαίτερα αναγκαίο να διαβαστεί στην Ελλάδα του 2017, που υφίσταται χτυπήματα πανταχόθεν, εντός και εκτός των τειχών.

Διαβάζεται με τη συνοδεία του Sabaton: Primo Victoria